İş güvencesi kapsamında olan bir işçinin, işverene açmış olduğu işe iade davası sonucunda işe iade kararı çıkması durumunda yapılacak işlemler nelerdir. İşveren işe iade olan işçiyi işe başlatmazsa hangi yükümlülükler altına girecektir.

İş hukukunun en temel prensiplerinden birisi şüphesiz “feshin son çare olması” ilkesidir. Bu bağlamda 4857 sayılı İş Kanunu “iş güvencesi” kavramını getirmek suretiyle son çare işleminden sonra da işçinin işe dönebilmesi için bir ayrı bir çıkış kapısı bırakmıştır. Herhangi bir işçinin iş güvencesi kapsamında sayılması için; işyerinde en az otuz işçinin çalışıyor olması, işçinin en az altı aylık kıdemi olması, belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması ve feshin geçerli bir sebebe dayandırılmaması şartlarının bir arada bulunması gerekmektedir. 

 İş akdi feshedilen işçi, eğer iş güvencesi kapsamında çalışan bir işçi ise yapılan feshin haksız olduğu gerekçesiyle işveren aleyhinde işe iade davası açabilmektedir. Belirtmek gerekirse işe iade davası zorunlu arabuluculuk sürecinden sonra açılabilmektedir. Son tahlilde iş sözleşmesi sebep gösterilmeden yahut geçersiz sebeple sona erdirilen işçinin, arabuluculuk sürecinden sonra açmış olduğu işe iade davası neticesinde işe iadesine karar verilmişse aşağıda yer alan işlem sırası izlenmelidir. 

İşçi tarafından, işe iade kararı kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 10 iş günü içinde işe başlamak üzere işverenliğe başvuruda bulunulmalıdır. İşçinin bu 10 iş günü olan süreyi geçirmesi durumunda işverenin feshi geçerli sayılacak ve sonuç doğuracaktır. Başvurunun işverene noter veya posta yoluyla yapılması işçi açısında ispat kolaylığı sağlayacaktır. İşçi, kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurmazsa veya işveren tarafından başvurunun kabul edilmesi durumunda işe başlamaz ise, fesih işlemi bu durumda geçerli olacağı için, ücret ve diğer haklarını talep edemeyeceğinden, işverenin SGK’ya aylık prim hizmet belgesi verme ve prim ödeme yükümlülüğü de olmayacaktır.  
İşçi 10 iş günü içinde işe iade için işverenliğe başvurmuş ise, işverenin işçiyi 1 ay içinde işe başlatması zorunludur. (İşverenliğin işçiye tüm hak ve alacaklarını ödemek kaydıyla işe başlatmama hakkı bulunmaktadır. İşverenlik 1 ay içinde işçiyi işe başlatma iradesi göstermez ise, bu süre içerisinde işçiye yasal olarak ödemekle zorunlu olduğu tazminatları ve güvenceleri ödemek zorundadır. 
 
İşverenin İşçiyi İşe Başlatmamayı Tercih Etmesi Durumunda: 
İşverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda 120 günlük boşta geçen süre ücretine ek olarak emsal ücret üzerinden fesih sebebine ve kıdemine göre 4–8 aylık işe başlatmama tazminatını, çalışanın almaya hak kazandığı tüm tazminatları kendisine ödemekle yükümlüdür.  
İşçi işe başlama başvurusunu yasal süresi içinde yaptıysa, çalışanın 4 aya kadar boşta geçirdiği sürelerin karşılığı olan tüm ücret ve yan haklarını çalışana işe başlatsa da başlatmasa da ödemekle yükümlüdür. Geriye dönük boşta geçen 4 ay için aylık prim hizmet belgesi ve yeni fesih tarihine göre düzenlenmiş yeni işten ayrılış bildirgesini yasal süresinde SGK’ ya bildirmekle yükümlüdür. 
İşveren işçiyi işe başlatmayarak işe başlatmama tazminatı ödeme yolunu tercih ettiğinde, işçinin işe başlatılmasına ilişkin tebligatı tebliğ aldığı tarihi takip eden ayın sonuna kadar işten ayrılış bildirgesi düzenleyerek SGK’ya vermek zorundadır. Yasal süresinde verilmemesi durumunda aylık asgari ücretin 1/10 ‘u tutarında idari para cezası uygulanacaktır. 
Aylık Prim Hizmet Belgelerinin SGK’ya Bildirimi 

İşveren 120 güne kadar boşta geçen süre karşılığında çalışana ödediği ücretlerin SGK prim tutarlarını SGK’ya bildirmek ve ödemek zorundadır. Aylık prim ve hizmet belgelerinin bildirilmesinin yasal süresi işçiyi işe başlatma ya da başlatmama durumuna göre değişmektedir. 
-İşçi işe başlatılacaksa, işverenin işe davetinin tebligatının işçiye ulaştığı tarihi takip eden ayın 23 üne kadar, 
-İşçi işe başlatılmayacaksa, işçinin işe başlamak için işverene başvurduğu tarihi takip eden ayın 23 üne kadar aylık prim ve hizmet belgesini kuruma bildirmekle yükümlüdür. 
Yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı aylık asgari ücretin 2 katını geçmemek kaydıyla ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgari ücretin 1/8’i tutarında idari para cezası uygulanır. Tahakkuk edecek primlerin yasal süresi içinde ödenmemiş olması nedeniyle gecikme faizi uygulanacak ve ek aylık prim hizmet belgesinde bildirilen kişiler için, SGK işveren prim teşviklerinden ilgili aylar için yararlanılamayacaktır.