İş göremezlik HK.

Halk dilinde rapor parası olarak bilinen “İş Göremezlik Ücreti” nedir? 
-İş göremezlik ücreti hesabı nasıl yapılır?
-İş görmezlik ödemesi ne zaman alınır? 
-Hangi durumda rapor alan işçinin ücreti kesilemez? 
     Geçici iş göremezlik ödeneği 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun18. Maddesinde düzenlenmiştir.  
Buna göre, “Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla; 
a) İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için, 
b) Hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, 
          c) Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için, 
d) Sigortalı kadının, erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için,  
  Geçici iş göremezlik ödeneği verilir. 
  İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir. 
  Bir sigortalıda iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinden birkaçı birleşirse, geçici iş göremezlik ödeneklerinden en yükseği verilir.” Şeklinde kanuni düzenleme bulunmaktadır. (Kanun metni özetlenmiştir.) 
 
Sigortalı çalışan, işyerinde bir kaza geçirmesi veya meslek hastalığından dolayı raporlu olması ve hastalığından ya da herhangi bir rahatsızlığından ötürü rapor alması durumunda, rapor tarihinden önceki 90 günde SGK priminin ödenmiş olması şartıyla rapor parası alabiliyor. Aynı zamanda sigortalı kadın çalışanların da doğum yapmaları halinde doğumdan önceki 8 haftada ve doğumdan sonraki 8 haftada doğum parası olarak rapor parası alma hakları bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerde ise bu süre doğum öncesindeki 10 hafta olmaktadır. 
 
İş görmezlik ödemesi hesabı nasıl yapılır? 
2021 yılı nisan ayından önceki hesaplamaya göre 22.04.2021 tarihinde yürürlüğe giren 7316 sayılı kanun ile söz konusu hesaplama için bazı değişiklikler yapılmıştır. Buna göre, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; İş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde;  
Analık ve hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki, hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanmaktadır.  Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık halinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemeyecektir.  
İş görmezlik ödemesi ne zaman yapılır? Hangi durumda rapor alan işçinin ücreti kesilemez?
Sosyal Güvenlik Kurumu, sigortalı çalışana geçici iş göremezlik ödemesini raporun 3. günü itibarıyla yapmaya başlamaktadır.  
İlk 2 günlük rapor ücretinin çalışanın işvereni tarafından ödeneceğine dair yasada bir düzenleme bulunmamakla birlikte, bu durum özellikle iş müfettişi denetimlerinde sıkıntılı olmaktadır. İşyerinde uygulanan ücret politikasına göre bu durum farklılık arz edecektir. İşyerinde uygulan ücret “aylık maktu ücret” ise yani ilgili ayın 28-30-31 gün çekmesine bakılmaksızın her ay aynı ücret ödeniyorsa bu durumda ücretler aylık maktu olarak kabul edilecektir. Bu durumda ilk iki günün ücreti işveren tarafından ödenmesi gerekir. Ayrıca 3. Gün ve sonrasında SGK tarafından yapılan ödemelerde işçinin günlük kazancının altında kalan tutarın(1/2 veya 2/3 ödenmesinden) işverenlikçe günlük kazanca gelecek şekilde ilga edilmesi gerekmektedir.  
SGK tarafından rapor ücreti ödenmesi için en az 3 gün rapor alınması gerekmektedir. İş kazası istisna olarak, 1 ya da 2 günlük rapor alan sigortalı çalışanlara Sosyal Güvenlik Kurumunca herhangi bir rapor parası ödemesi yapılmamaktadır.  İş kazası nedeniyle rapor alan çalışanlara Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından her gün ödeme yapmaktadır.  Aynı zamanda bu kişilerde sağlık aktivasyonu için 30 günlük prim yatırma şartı ve geriye doğru 90 günlük çalışma şartı da aranmamaktadır.  
İş göremezlik ücretleri işverenin çalışanın raporunu SGK’ya bildirmesinden sonra en geç 15 gün içerisinde PTT aracılığıyla çalışanın hesabına yatırılmaktadır. Ancak ücret hesaba aktarıldıktan sonra belirli bir zaman zarfı içerisinde alınması şartı bulunuyor. Alınmamış ödenekler SGK’ya geri gönderiliyor.